Bewust in het moment

Ervaringen bij Defensie

Niet zweven, maar met beide voeten op de grond en je focus aan.

"The faculty of voluntarily bringing back a wandering attention, over and over again, is the very root of the judgment, character and will." - William James

Foto: Gerard Wessel

Sebastiaan Nederhoed

Sebastiaan is militair, veteraan en aangesloten bij Yoga Netwerk Defensie. Hij verzorgt op verschillende Nederlandse kazernes yogalessen aan militairen. Daarnaast is hij spokesman en trainer binnen het functionele trainingsconcept Yogability dat hij samen met zijn vrouw Evelien heeft ontwikkeld.

Ook schreven zij samen het boek Functional Yoga: fysiek en mentaal fit.

Militair zijn en yoga beoefenen.

Liggen die twee zaken niet mijlenver uit elkaar? Sebastiaan vertelt: ‘Tijdens het autorijden werd ik in 2017 overvallen door hyperventilatie. Dit resulteerde in een paniekaanval, waardoor ik - al slingerend tussen de vluchtstrook en de rijbaan - mijn huis ternauwernood wist te bereiken. Een mens kan veel hebben en is veerkrachtig, maar elke negatieve ervaring vergelijk ik met een hoopje zand. Een hoopje zand is niet veel, maar vele hoopjes zand maken een flinke berg. Mijn berg ontstond doordat ik mijn lichaam en gevoel jarenlang negeerde.’

Terugkeer van uitzending

‘Iedereen verandert door de dingen die hij of zij meemaakt in het leven. Zo kom je als militair na een uitzending vaak terug als een ander mens. Of je dit nu wilt of niet. Het werken en leven binnen defensie vormt je als persoon. Dit kan zowel positief als negatief zijn. De begeleiding die mij geboden werd in de periode na de terugkeer vanuit een inzetgebied, was voor mij - achteraf gezien - niet de juiste. Ik vertoonde verschillende signalen die aangaven dat er actie ondernomen moest worden om mentaal en fysiek gezond te blijven.’

Mixed feelings

‘Zo ervaarde ik de eerste weken na terugkeer in Nederland diverse emoties. Dankbaar voor het goede leven in Nederland. Fijn om weer thuis te zijn waar we voorzien zijn van alle gemakken. Schoon drinkwater, goede wegen, gezondheidszorg, scholen, et cetera. Alles wat vanzelfsprekend was nu weer luxe.

Ondanks deze dankbaarheid voelde ik me erg opgejaagd en heel alert. Ik was gefocust op mijn omgeving en op wat zich daarin afspeelde. Na eenmaal geland te zijn en weer mee te gaan met de flow, merkte ik op dat mijn gedachten, gevoelens, emoties en gedrag steeds het zelfde patroon vertoonde.

Ik schrok van de kleinste dingen. Hier had ik het meeste last van bij het inslapen. Het slapen met oordoppen werd voor mij heel normaal. Ik was erg snel afgeleid, waardoor ik me moeilijk kon concentreren. Het opgejaagde gevoel en de alertheid die ik direct na terugkeer ervaarde, werd een vast onderdeel van mijn leven.’

Mindfulness en Yoga

‘De hyperventilatie-aanval op de snelweg schudde mij wakker. Om zaken te kunnen relativeren en terug te gaan naar het voelen van mijn lichaam en wat dit nodig heeft, heb ik dat moment met beide handen aangegrepen. In die periode volgde ik via defensie de achtweekse mindfulnessopleiding. Het element meditatie trok mijn aandacht. Met meditatie kwam ik los van mijn gedachten en omgeving. Ik vond weer rust in mezelf. Er ontstond overzicht en adempauze. Mijn lichaam en geest werden weer één. Dit klinkt voor sommigen misschien zweverig, maar voor bij betekent het dat ik weer met beide benen op de grond landde.’

Terugkrijgen van controle

‘Vanaf een bepaald moment had ik de controle in zoverre terug, dat ik wist: “Ik kan datgene doen waar ík behoefte aan heb, zonder erbij stil te staan wat anderen daarvan denken.” Samen met mijn vrouw Evelien ben ik daarop afgereisd naar India om daar opgeleid te worden tot yogadocent. “Yoga” betekent eenheid of verbinden. Bij yoga komt alles in een geheel terug. Daarmee bedoel ik dat je met behulp van oefeningen je lichaam leert kennen en bewust leert voelen. Het helpt me ook om mijn gedachten, over mezelf en mijn omgeving, los te laten en niet te snel te oordelen.

Met behulp van ademhalingsoefeningen train ik mijn ademhaling en oefen ik direct invloed uit op mijn lichaam. Rust en controle kregen langzaamaan weer de overhand. Door alle stress die ik alle jaren in mijn lichaam heb vastgehouden ontstond er chronische hyperventilatie die mijn lichaam ontregelde. Dankzij het controleren van mijn ademhaling, creëerde ik weer een helder bewustzijn. Deze oefeningen vormen een krachtige tool die je direct als interventie kunt inzetten.’

Delen van mijn ervaringen

‘De positieve effecten die ik ervaar door het beoefenen mindfulness, yoga en meditatie hebben mij aangezet om dit te delen Samen met Evelien heb ik een functioneel trainingsconcept ontwikkeld, gebaseerd op de drie pijlers Mind, Movement en Breathwork.
Dit concept heet Yogability, waarbij wij anderen opleiden tot Yogability-instructeur. Dit alles op een praktische en nuchtere manier. Eenmaal opgeleid kunnen de instructeurs hun kennis en ervaring verder verspreiden binnen hun eigen expertise.

Binnen defensie deel ik mijn ervaringen in de yogalessen die ik geef op de kazerne. Ik merk dat er nog steeds een taboe heerst op het volgen van een yogales. Ik zal er alles aan blijven doen om mijn collega’s de tools en mindset aan te reiken waarmee ze aan de slag kunnen om fysiek en mentaal veerkrachtig te blijven.’

Meer informatie

Op deze website meer informatie over Yogability.

Meer leren over de kunst en de voordelen van meditatie?
Bekijk dan ‘Meditatie: voor meer ontspanning, balans en minder stress’.
Heb je stress of wil je meer of beter ontspannen?
Lees dan verder op deze pagina.